1. Điều quan trọng nhất trong bóng đá là gi?
Tốc độ. Thể chất. Sức khỏe. Tuy nhiên, những yếu tố trên chính là mục tiêu dài hạn và là cái mà chúng ta phải luôn hướng đến để hoàn thiện bản thân.
Mục tiêu ngắn hạn là gì? Giống như đi học, người ta dạy cách câu cá chứ ko cho cá. Giáo dục VN nhồi nhét thông tin mà ko giúp học sinh cách tiếp thu thông tin hiệu quả. Tốc độ, thể chất, sức khỏe có thừa nhưng ko biết phải sử dụng như thế nào thì cũng như ko?
Nhiệm vụ của người HLV là giúp các cầu thủ cải thiện kĩ thuật, mở rộng kiến thức để giải phóng được hết sức mạnh tiềm năng vốn có của bản thân.
Đừng ỷ lại kĩ thuật hay chiến thuật của mình. Rồi cũng có lúc người khác cũng copy được. Chiến thuật là hữu hạn, quan trọng nhất là cách đá. Ta tập trung vào phát triển cách chơi cũng từng cầu thủ.
Tóm lại, kĩ thuật là để giải phóng sức mạnh. Phải giúp cầu thủ giải phóng được sức mạnh.
2. Play with the width
Tất cả các đội bóng mạnh đều có dòng chữ tấn công biên rất tốt (whoscored.com). Muốn cầm banh và chơi bóng được thì cần phải có không gian, khoảng trống(space).
Tất cả các cầu thủ đều phải có xu hướng dạt biên để hút người, tạo khoảng trống. Ai ở biên thì dạt ra hết, chỉ còn lại một số người ở giữa cầm trịch.
Tận dụng đến từng centimet ở biên. Dạt ra càng rộng càng tốt.
3. Positioning
Cầu thủ phải đa năng. Đứng ở đâu phải cố gắng thi đấu theo phong cách ở vị trí đó. Ví dụ ta đang dạt biên thì thi đấu như hậu vệ biên. Đang ở giữa thì cố gắng che người, làm tường, lui về phòng ngự,… Đứng ở bên cánh trái thì cố gắng giữ banh, che người, chủ động cầm banh điều phối thế trận.
Tạo ra Fluidity trong cách chơi. Càng uyển chuyển thì càng tạo ra nhiều khoảng trống để chơi bóng.
Luồn di chuyển theo kiểu 2 cánh tiến lên, ở giữa thụt xuống. Di chuyển như vậy sẽ tạo sự tự do cho 2 cánh dâng lên thoải mái, trong khi đó tiền đạo giữa (9 ảo) lùi xuống để hỗ trợ bộc lót và tranh chấp giữa sân.
4. Quan tâm đến việc kết thúc một pha cầm bóng
Trong năm đầu tiên Pep huấn luyện tại Bayern, thời gian tập luyện ở khâu phòng ngự gấp mấy lần so với thời gian tập luyện tấn công.
Mặc khác, khi phỏng vấn cha đẻ của lò La Masia Laureano Ruiz, ông có nói cách Barca chơi dưới thời Pep ý tưởng vẫn như cũ nhưng Pep đã hoàn thiện hệ thống phòng ngự lên mức đỉnh cao.
Theo thống kê, thì Barca dưới thời Pep đều ghi bàn ít hơn Real nhưng lại lủng lưới càng ít hơn và thuộc dạng ít nhất châu Âu. Cầm banh với một thái độ sẵn sàng chiến đấu.
Khi ta cầm banh, đến một lúc nào đó thì đối phương sẽ đoạt được bóng. Lúc này, đội hình của ta đã di chuyển và positioning như thế nào để đảm bào sự an toàn. Cầu thủ này cầm banh thì các cầu thủ xung quanh phải di chuyển thích hợp để sẵn sàng bọc lót, tạo khoảng trống cho người cầm banh xử lý.
Quan trọng nhất vẫn là positioning. Người này tiến lên thì người kia phải lùi xuống. Chứ đứng 1 chỗ đợi banh thì chắc chắn ta sẽ thua thiệt về quân số khi bị phản công.
Ý tưởng tấn công là rất chung chung. Dồn sang 1 bên rồi chuyển banh sáng cánh kia để tận dụng khoảng trống. Còn phòng ngự là phải có hệ thống. Rất nhiều người ưa chuộng phòng ngự phản công là vì cầm banh sẽ bộc lộ rất nhiều điểm yếu chết người. Muốn cầm banh trước hết phải khắc phục hết điểm yếu đó. Cầm banh mà ko có điểm yếu. Positioning phải cực tốt.
5. Cầm banh là để tiết kiệm sức, là lấy tĩnh chế động.
Trạng thái cao nhất của võ thuật là lấy tĩnh chế động. Ai kiên nhẫn hơn thì người đó sẽ chiến thắng. Khi Aang tìm thầy dạy earthbending thì được khuyên là “You need someone who waits and listens before striking.”
Khi Lệnh Hồ Xung học độc cô cửu kiếm cũng được dạy một số triết lý quan trọng. Lấy vô chiêu thắng hữu chiêu, lấy công làm thủ và quan trọng hơn hết là độc cô cửu kiếm thấy được nhược điểm của đối phương. Vì ko có chiêu thức nào nên cứ tiến lên tấn công bình tĩnh và kiên nhẫn. Đánh một hồi sẽ biết phát hiện ra chiêu số và nhược điểm của đối phương. Độc cô cửu kiếm dù phát hiện ra nhược điểm của Đông Phương Bất Bại nhưng vì hắn quá nhanh nên ko làm gì được. Tức là Intensity đã giúp ĐPBB. Cái này sẽ phân tích sau.
Trước tiên, cầm banh để tiết kiệm sức và tiêu hao sinh lực địch. Kiên nhẫn tìm ra điểm yếu của đối phương để tấn công. Để tiết kiệm sức thì ta phải calm on the ball, ko được sợ hãi hay tỏ ra mất bình tĩnh. Muốn làm được như vậy cả đội phải move and positioning tốt. Người cầm banh lúc nào cũng được ease on the ball, tức là khi có banh thì luôn có nhiều lựa chọn để chuyền, ko bị đối thủ tạo áp lực. Di chuyển ko tốt thì ko thấy người để chuyền và rồi mất bóng.
Cầm banh là phải tĩnh, ko được để đối phương áp lực mà xử lý hấp tấp. Cái tĩnh của việc cầm banh rất quan trọng. Khi nào đối phương ập vào lúc đó ta mới động. Cái tĩnh trong cầm banh rất ít đội làm được.
Đội cầm banh rất ngại các đối phòng ngự đổ bê tông và chờ phản công. Thật ra thua là vì ta ko có đủ sự bình tĩnh và kiên nhẫn. Họ đổ bê tông thì ta cứ cầm bóng lảng vảng phá sức đối phương. Đến một lúc nào đó thì thờ cơ cũng sẽ tới. Đừng nôn nóng mà để mất banh rồi bị phản công. Khi Barca đá siêu cup châu âu với Shatak. Pep đã dặn học trò cứ bình tĩnh, đừng mạo hiểm, cứ chuyền banh ra biên, đừng mạo hiểm ở giữa. Họ luôn trực chờ phản công nhưng ta ko cho họ có cơ hội. Đến 1 lúc nào đó ta sẽ có cơ hội. Và rồi Barca thắng trong hiệp phụ. Lấy tĩnh chế động.
6. Một người tiến lên thì một người lùi xuống
Khi một người quyết định tiến lên, thì một người gần đó sẽ dần dần nhích lại để trám vào. Người trám vào di chuyển thì những người còn lại cũng theo logic đó mà di chuyển lùi về và trám vào.
Cầu thủ tự do. Khác với các lối đá khác có tính dàn trải, tức là cự ly đội hình rời xa, lối đá cầm bóng có cự ly ngắn và gần nhau. Nói một cách đầy hình ảnh thì đội hình bị dồn nén. Cầu thủ tuyến trên có xu hướng lùi xuống, tạo sức ép lên hàng thủ phải dâng lên. Do đó, lối đá cầm bóng đòi hỏi tuyến trên phải phòng ngự nhiều hơn còn tuyến dưới phải tấn công nhiều hơn.
Nói tóm lại, 1 người tiến thì phải có người lui. Khi quá nhiều người lùi sâu thì tuyến dưới sẽ được giải phóng khỏi nhiệm vụ phòng ngự và trở thành cầu thủ tự do tiến lên. Sự trồi sụt một cách chủ động sẽ gây ra rồi loạn cho đội hình đối phương.
7. Tìm khoảng trống phía sau hàng tứ vệ đối phương
Theo thống kê thì khu vực trước vòng 16m50 là khu vực dễ gây ra tổn thương cho khung thành nhất. Do đó, các đội bóng thường có 2 cầu thủ đánh chặn án ngự tạo thành cái khiên cho hàng tứ vệ.
Khi cầm banh, ta có thể ép đối phương lùi sâu thật sâu vào vòng cấm, lúc này là lúc khó ghi bàn nhất nhưng cũng là lúc dễ phá sức đối phương hơn cả. Phá sức cũng là một phần quan trọng trong cách chơi cầm bóng.
Khi ép được đối phương lùi sâu, ta từ từ chuyền và di chuyển về để kéo hàng phòng ngự đối phương dâng cao hơn để có thể gây ra sát thương bằng các đường xuống biên tạt vào trong (trung vệ dâng cao nên nhiều khoảng trống). Phải có khoảng trống mới ghi bàn dễ dàng được.
Ngoài khai thác khoảng trống thì ta còn 1 cách khác đó là tạo ra hỗn loạn. Nói một cách khác chính là second ball. Pep Guardiola hối tiếc nhất khi thua Chelsea ở bk CL 2012 là đã không tận dụng được second ball. Barca đã tạo ra rất nhiều cơ hội nhưng lại không tận dụng được. Khi dẫn dắt Bayen, Pep thường khuyến khích các tình huống tạt cánh và sau đó là tận dụng các tình huống second ball.
Cách cuối cùng để ghi bàn là tình huống cố định.
8. Tiền đạo trung tâm và số 9 ảo
Vai trò của tiền đạo cấm trung tâm trong cách chơi cầm banh đã thay đổi hoàn toàn. Trong cách chơi cầm banh thì ở giữa không có ai hết, để cho 2 trung vệ đối phương đứng chơi không. Tiền đạo trung tâm sẽ có xu hướng dạt biên trở thành tiền đạo cánh. Lý do là thêm 1 cầu thủ ở cánh thì cầm banh càng chắc hơn và quan trọng là hút người và khu vực trung tâm được mở rộng nên dễ đá hơn rất nhiều.
Nhiều người lầm tưởng số 9 ảo là xuất phát từ vị trí số 9 trung tâm. Thật ra số 9 ảo là tiền đạo biên có khả năng cầm banh thực thụ. Tiền đạo cấm dạt biên hút người tạo khoảng trống trung tâm cho tiền đạo biên lùi sâu (số 9 ảo thực thụ) xâm nhập vào. Từ đó dễ dàng tiếp cận khu vực dễ gây ra tổn thương cho đối thủ.
Diego Costa hoạt động chủ yếu ở biên
9. Intensity
Barca 208-2012 đã mở ra một thời kỳ mới với triết lý phòng ngự với số đông và hung hăng, tranh cướp banh quyết liệt.
Sự khác biệt giữa giữa một đội bóng mạnh và 1 đội bóng vô địch chính là Intensity. Với cách chơi mang tính thể lực cao thì các đội bóng nhiều rất mau xuống sức và ko còn sức chống đỡ.
Khi phòng thủ theo team sẽ cải thiện khả năng phối hợp và di chuyển hợp lý. Từ đó tăng khả năng triển khai từ phòng ngự sang tấn công và ngược lại.
"I think we were lacking a bit of intensity without the ball. We're not a team with great fluidity on the ball but we're usually the favourites in the game without it.” Diego Godin – Atletico Madrid defender.
