Năm 2001, HLV của Brescia Carlo Mazzone đứng trước một lựa chọn khó khăn. Ông có trong tay cả hai cầu thủ kiến tạo hàng đầu thời kì đó là Andrea Pirlo và Roberto Baggio.
Cuối cùng, ông chọn “Tóc đuôi ngựa thần thánh” chơi ở vị trí của một số 10 truyền thống, và kéo Pirlo về sâu hơn ở tuyến tiền vệ, chơi như một nhà phân phối bóng dài. Cầu thủ điều tiết lối chơi hiện đại ra đời.
Trong suốt thập kỷ vừa rồi, cầu thủ điều tiết lối chơi thường được bảo vệ bởi các tiền vệ chơi cạnh họ. Gattuso và Ambrosini chơi như vệ sĩ của tài tử Pirlo ở cả AC Milan và đội tuyển Ý. Mascherano lao vào những cuộc tranh chấp tay đôi để đồng đội Xabi Alonso – với bộ râu đẹp của mình – chỉ việc chú tâm vào những đường chuyền. Không ai dám chặt chém Paul Scholes bởi vì họ sợ rằng Roy Keane sẽ nghiền nát họ. Thậm chí bằng răng.
Gần đây, các HLV tìm ra một cách mới để sử dụng những vệ sĩ này một cách hiệu quả ở một vị trí cao hơn trong đội hình mà vẫn đảm bảo tính chiến đấu trong những trận căng thẳng. Các tiền vệ trụ, thay vì chơi phía sau cầu thủ điều tiết lối chơi, giờ đây hoạt động như những tấm khiên phía trước họ. Một ví dụ tiêu biểu là tấm khiên mới của Pirlo - Arturo Vidal.
 |
| Vidal đã chơi rất thành công trong năm đầu tiên khoác áo Juventus. |
Để Pirlo chuyển đến Juventus mùa hè trước theo dạng chuyển nhượng tự do, dường như Milan đã quá nóng vội trong việc xây dựng một hàng tiền vệ năng động và trẻ trung hơn. Antonio Conte, ngược lại, xây dựng hàng tiền vệ của ông xoay quanh lão tướng có lối chơi hào hoa này. Phụ thuộc vào từng trận đấu, sơ đồ 4-3-3 hay 3-5-2 có thể được áp dụng, với Pirlo chơi sâu hơn bình thường đáng kể, phía sau Claudio Marchisio và Vidal.
Cầu thủ người Chile chơi cao nhất. Cho tới trước mùa giải này, Vidal được biết tới là một tiền vệ trụ. Anh ghi được tới 10 bàn thắng và có 11 lần kiến tạo mùa trước ở Bayer Leverkusen, nhưng chủ yếu nhờ vào sự năng động của mình hơn là do vị trí thi đấu. Trong đội hình của tuyển Chile, Marcelo Bielsa thường xuyên xếp anh chơi phòng ngự.
“Việc kí hợp đồng với Arturo rất quan trọng”, Conte chia sẻ. “Cậu ấy khiến tôi phải đưa ra những ý tưởng mới. Để một trong 3 người Marchisio, Pirlo hoặc Vidal đá dự bị là quá lãng phí. Vì thế chúng tôi thử một vài chiến thuật khác nhau và ngay lập tức nhận ra chất lượng và sự chắc chắn mà Arturo mang lại”.
Sự chắc chắn ấy có được nhờ tỷ lệ 5,4 lần xoạc bóng mỗi trận, tổng cộng 174 lần, dẫn đầu Serie A 2011-12. Tháng 4, tạp chí La Gazzetta dello Sport tiết lộ anh cũng là người sở hữu thành tích cắt bóng ấn tượng nhất giải. Con số 101 của anh hơn cả tổng số lần cắt bóng thành công của ba cầu thủ cắt bóng tốt nhất của Roma là De Rossi 37, Gago 31 và Pjanic 28.
Thú vị hơn, mặc dù đá cao, nhưng thành tích tấn công của Vidal lại giảm xuống. Anh ghi 7 bàn và kiến tạo 4 lần khi mùa giải chỉ còn 3 trận (kể cả chung kết Coppa Italy với Napoli). Mùa giải ra mắt của anh không vì thế mà kém ấn tượng. Real, đội đã từng đẩy Pepe lên cao để đối phó với hàng tiền vệ của Barca, từng đưa ra đề nghị mua anh, nhưng bị chủ tịch Giuseppe Marotta thẳng thừng từ chối.
Vidal tỏ ra hoàn toàn hạnh phúc ở Turin. Bên cạnh khả năng bọc lót của Marchisio và tầm nhìn của Pirlo, anh tự tin: “Chúng tôi có hàng tiền vệ mạnh nhất Serie A”.
Cho dù Vidal nói đúng, vẫn không thể không nhắc đến Kevin-Prince Boateng, đối thủ của Vidal ở Milan. Không sớm nổi tiếng như cậu em cùng cha khác mẹ Jerome Boateng của Bayern Munich, Kevin có một sự nghiệp tầm trung ở Đức và Anh, chơi cho Tottenham, Borussia Dortmund và Portsmouth. Năm 2010, sự nghiệp của tiền vệ 25 tuổi khởi sắc khi tham gia đội tuyển Ghana đá World Cup, dù từng chơi cho đội trẻ của Đức. Kevin đóng vai trò quan trọng trong mùa hè ở Nam Phi trước khi chuyển tới chơi cho Milan ngay trước quyết định giã sự nghiệp thi đấu quốc tế.
Ở Italia, dưới sự hướng dẫn của Massiniliano Allegri, cựu cầu thủ của Portsmouth trở thành một trong những tiền vệ trụ kiểu mới giỏi nhất. “Tôi cảm thấy mình như một số 10 hiện đại”, Kevin chia sẻ. “Trong quá khứ, những cầu thủ có thể hình nhỏ, kỹ thuật tốt và tốc độ cao chơi ở vị trí này, họ không tham gia vào phòng ngự. Giờ vị trí đó cần tới cả sức mạnh”.
Kevin hiển nhiên không thiếu tố chất đó. Pha hất bóng cho Muntari ghi bàn trong trận gặp Atalanta là lần kiến tạo thứ 4 của anh từ đầu mùa. Anh cũng ghi 8 bàn thắng, trong đó 2 bàn trong 4 trận gặp Barca và một hat-trick trước Lecce.
 |
| Kevin là mẫu tiền vệ cơ bắp luôn lao lên tấn công. |
“Tôi thích Rivaldo, bởi tôi luôn nghĩ mình có lối chơi giống anh ấy”, Kevin chia sẻ trên trang UEFA.com. Thực tế không như vậy, nhưng Milan đã nhanh chóng phụ thuộc vào những kĩ năng độc đáo của Kevin, xây dựng lối chơi xung quanh thể lực, sự năng động và sức mạnh của tiền vệ này.
Không có Kevin trong đội hình, Milan giành được 36 điểm trong 19 trận, tỉ lệ 1,89 điểm một trận. Với anh, họ giành được 38 điểm trong 17 trận, tỉ lệ 2,24 điểm một trận.
Nếu không bị cấm thi đấu và chấn thương, với hiệu suất ghi bàn của mình, giờ Kevin có thể đã ghi 15 bàn và đội vô địch chưa chắc là Juventus.
Ở Anh, cuộc cạnh tranh cho chức vô địch còn khốc liệt hơn, khi giờ đây hai đội dẫn đầu chỉ hơn nhau về hiệu số. Trong trận derby có ý nghĩa như trận chung kết của mùa giải, Yaya Toure chính là cầu thủ chơi hay nhất.
Bắt đầu trận đấu với vị trí thấp nhất trong hàng tiền vệ, cầu thủ người Bờ Biển Ngà chơi như lột xác khi được đẩy lên cao hơn. Tận dụng ưu thế về thể hình và thể lực, Toure phá vỡ mối liên hệ giữa Scholes và Carrick, khiến Ferguson phải thay Scholes ra chỉ sau đó 10 phút. Trong trận với Newcastle, với chiến thuật tương tự, cầu thủ hưởng lương cao nhất Ngoại hạng Anh lại góp công lớn với hai bàn tuyệt đẹp đưa Man City chạm tay vào chức vô địch.
 |
| Yaya Toure chơi hay bất ngờ khi dâng cao tấn công. |
Dường như, chính thành công của tiki-taka trong thời gian gần đây đã dẫn tới sự ra đời của các tiền vệ trụ kiểu mới, với nhiệm vụ cắt đứt khả năng kiểm soát bóng của đối phương ngay từ sân nhà của họ. Tới thời điểm này, đây có thể coi là nét cải tiến về chiến thuật mới nhất và bước đầu đã đem lại hiệu quả khả quan.
Theo bongda.com.vn
